22. Thực tại ảo, ảo hóa sự vật

Thực tại ảo (argumented reality – AR) [1] là lĩnh vực tiềm năng hiện nay trên thế giới, nó được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như giáo dục, y học, sản xuất, quân sự, game,... Facebook vừa tiến hành mua lại công ty khởi nghiệp về AR là Oculus VR như một bước đi đón đầu cho một phương thức kết nối mới trong tương lai. Ngoài ra, nếu bạn có sử dụng Kinect trong việc chơi game thì hẳn bạn sẽ cảm thấy rất thích thú khi được tương tác với thế giới ảo một cách trực tiếp trong thời gian thực. Nếu bạn từng nghe đến bảo tàng ảo thì bạn sẽ ngạc nhiên với những tác dụng mà AR mang lại. Để hiểu thêm về AR, các bạn có thể tham khảo thêm những liên kết bên dưới. Trong bài viết này, tôi sẽ giới thiệu một vài ứng dụng của AR và phân tích tương lai của công nghệ này, cũng như tác động của nó đối với cuộc sống của chúng ta trong tương lai.


Trước khi điểm qua các ứng dụng của AR, chúng ta cần tìm hiểu nguyên lý hoạt động của các hệ thống thực tại ảo. Một hệ thống AR thực sự bao gồm 3 bộ phận chính: Thiết bị đầu vào, Máy tính xử lý, Thiết bị đầu ra. Thiết bị đầu vào có thể là các sensor thu nhận tín hiệu và truyền về máy tính, máy tính sẽ xử lý tín hiệu và tạo ra hình ảnh, âm thanh, xúc giác,... cho thiết bị đầu ra. Ví dụ như bạn đang chơi một game 3D, bằng cách đeo kính thực tại ảo vào, bạn sẽ cảm nhận mình đang là nhân vật trong game. Mỗi khi bạn quay phải hay trái thì nhân vật trong game cũng làm tương tự, còn bạn thì lại nhìn thấy bối cảnh game xung quanh mình khiến cho bạn đang thực sự có cảm nhận mình ở trong bối cảnh đó. Như vậy chúng ta đang tương tác trực tiếp với thế giới ảo theo thời gian thực. Cái hay nhất của AR có lẽ chính là khi nó được dụng cho những lĩnh vực khác ngoài game. Khi đó thì thế giới ảo mà chúng ta đang tương tác được mô phỏng lại từ thế giới thực. Ví dụ trong việc cứu hỏa, khi các nhân viên cứu hỏa tiếp cận tòa nhà đang cháy, các nhân viên này sẽ được trang bị camera trên mũ bảo hộ và các sensor cảm biến nhiệt, hồng ngoại,... khi họ xâm nhập vào tòa nhà thì những tín hiệu từ các camera và sensor sẽ được truyền ra ngoài cho trung tâm điều khiển xử lý. Ở đây họ có thể mô phỏng lại bối cảnh ở bên trong tòa nhà dựa vào bản thiết kế tòa nhà và các tín hiệu từ các sensor gởi về. Khi đó họ sẽ đánh giá tình hình và chỉ dẫn cũng như cảnh báo cho nhân viên cứu hỏa bên trong. Như là cảnh báo căn phòng trước mặt có lửa đang cháy dữ dội bên trong nên nhân viên cứu hỏa không nên đi vào, hay phát hiện có những bức xạ ở góc cầu thang mà có thể phát ra từ một nạn nhân đang ở đó...[2]. Nếu các bạn có xem cảnh hậu trường phim Avatar [3] chắc các bạn sẽ thấy việc tương tác giữa người diễn viên với thế giới ảo thú vị như thế nào. Ngoài những lĩnh vực đó, chúng ta sẽ điểm qua một số ứng dụng của AR trong những lĩnh vực khác.

      Augmented reality

Những ứng dụng của AR

Microsoft Kinect

AR được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực vào thời điểm hiện nay. Microsoft đã nắm bắt được tương lai của AR nên họ đã phát triển Kinect [4] từ năm 2009 và cung cấp cả bộ SDK để các nhà phát triển có thể phát triển ứng dụng cho nó. Bên cạnh Xbox thì chúng ta hoàn toàn có thể mua thiết bị Kinect để phục vụ cho mục đích khác. Kinect có thể nhận dạng được cử chỉ và giọng nói nên chúng ta có thể tương tác với máy tính bằng cử chỉ và ra lệnh bằng giọng nói. 

[4] Kinect

Bảo tàng ảo [5]

Việc tham quan bảo tàng bằng cách sử dụng thiết bị như máy tính hay smartphone, tablet chính là một ứng dụng của AR. Chúng ta có thể quan sát hình ảnh 3D của các cổ vật mà không cần đến trực tiếp. Tất nhiên là xem trực tiếp có tính sinh động hơn, nhưng trong một số trường hợp thì AR làm tốt hơn đôi mắt của chúng ta. Ví dụ như khi chúng ta xem một chiếc bình gốm cổ được trưng bày nhưng đã không còn nguyên vẹn, nếu nhìn bằng mắt thường thì chúng ta chỉ thấy các mảnh vỡ, nhưng nếu nhìn qua thiết bị thì chúng ta có thể thấy được chiếc bình nguyên vẹn, vì máy tính đã tái tạo lại chiếc bình từ hình ảnh của các mảnh vỡ. Các bạn hãy xem một số video và các trang web cung cấp bảo tàng ảo bên dưới [5].


 

Cửa hàng thời trang ảo [6]

Nếu chúng ta hay mua hàng trên mạng thì việc khó khăn nhất chính là chúng ta không được quan sát chi tiết món hàng một cách đầy đủ, AR sẽ giúp chúng ta làm được việc đó. Khi bạn xem một chiếc kính thời trang trên mạng và tự hỏi mình đeo chiếc kính này sẽ trông thế nào nhỉ? Với AR, bạn chỉ việc cho phép phần mềm bật webcam, trang web bán hàng đó sẽ thu được hình ảnh của bạn và chèn chiếc kính đeo mắt lên để bạn nhìn xem nó có phù hợp với mình không. Với cách thức tương tự như vậy khi bạn muốn mua quần áo, giày dép.



Máy bay không người lái UAV, robot, tàu thăm dò đáy biển

Trong lĩnh vực quân sự, AR được ứng dụng trong việc huấn luyện binh sĩ, điều khiển UAV, robot, hay tàu thăm dò đáy biển. Nếu bạn có xem bộ phim Di sản của Bounre [7] thì bạn sẽ thấy việc điều khiển một chiếc UAV từ xa trong khi nhân viên điều khiển thì giống như đang ngồi trong khoang lái, đôi mắt của họ chính là camera trên máy bay.

Trong lĩnh vực công nghiệp thì các chú robot có thể thao tác hay cứu hộ trong những khu vực nguy hiểm với sự điều khiển của nhân viên tại trung tâm chỉ huy.

Một ứng dụng khác chính là việc điều khiển tàu thăm dò dưới đáy biển để nghiên cứu đại dương hay sữa chữa cáp quang dưới biển và giàn khoan dầu.

Còn nhiều ứng dụng khác nữa trong lĩnh vực y tế, giáo dục, bất động sản,... mà AR mang lại. Có thể coi nó như một cuộc cách mạng diễn ra âm thầm trên thế giới trên nhiều lĩnh vực. Nó không ồn ào như Big Data, Mobility, Cloud computing, Security [8], nhưng nó có tác động rộng lớn hơn trong nhiều lĩnh vực.

Trong phần tiếp theo, tôi sẽ đề cập đến thương vụ gần đây của Facebook trong lĩnh vực AR, một động thái khó hiểu và gây nhiều đồn đoán trong giới phân tích công nghệ.


Tại sao Facebook mua Oculus VR

Việc mua lại Oculus VR [9], một công ty cung cấp thiết bị thực tại ảo, đã làm nhiều người phán đoán chiến lược của Facebook trong tương lai. Nếu việc mua Whatsapp không gây nhiều sự khó hiểu thì mua Oculus VR lại khiến nhiều người bất ngờ. Facebook muốn phát triển game chăng? Hay hãng muốn tham gia vào lĩnh vực công nghiệp xe hơi, robot? Trong bài viết của tôi là Thời của những mạng xã hội OTT [10] thì tôi có đề cập đến tương lai của các mạng xã hội chính là phương thức kết nối mới. Và tôi cho rằng Facebook đã bắt đầu theo cách đó với thực tại ảo. Việc kết nối mọi người thông qua các mối quan hệ trung gian lẫn nhau sẽ bão hòa trong thời gian tới, và đó cũng là lúc Facebook bão hòa số lượng người dùng của mình. Hãng sẽ tiến hóa thêm một bước nữa bằng cách nào? Nếu Google có thể tham gia vào chế tạo robot, tàu không gian; Microsoft tham gia vào thực tại ảo một cách mạnh mẽ và có tính chiến lược; Apple tham gia vào lĩnh vực xe điện; Facebook dường như chưa xác định được bước đi kế tiếp của mình.

Có lẽ thực tại ảo chính là mảnh đất cho Facebook, bằng cách ứng dụng AR hãng sẽ mang lại những trải nghiệm mới cho người dùng. Cái mà tôi có thể nghĩ ra được vào lúc này chính là khả năng tương tác của người dùng với các công ty bán hàng online, các công ty du lịch, bất động sản, các công ty cung cấp game trên Facebook. Và có thể Facebook sẽ kiếm được nhiều tiền hơn việc quảng cáo hiện tại với việc tạo ra kết nối giữa người dùng và các công ty bán hàng. Và như thế, Facebook sẽ là nhân tố quan trọng trong việc phổ biến AR trong tương lai hơn bất cứ công ty riêng lẻ nào khác.


Tương lai của sự ảo hóa


Khi sự vật được ảo hóa nó sẽ khắc phục được sự trải nghiệm của người dùng ở khoảng cách xa hay những công việc cần sự ảo hóa như việc huấn luyện binh sĩ trong quân đội. Vào một ngày nào đó, chúng ta sẽ đi thám hiểm Nam Cực hay Mặt Trăng mà không cần đặt chân tới đó. Chúng ta cũng có thể xem một đoạn quảng cáo về món vịt Bắc Kinh mà có thể ngửi thấy mùi của chúng. Cùng với sự phát triển của lĩnh vực robot, chúng ta sẽ ngồi ở nhà và điều khiển robot thực hiện những công việc như dọn tuyết trên đường vào mùa đông. Có thể nói những trải nghiệm thông qua thực tại ảo có thể không thể trung thực bằng trải nghiệm trực tiếp, nhưng có nhiều công việc chúng ta không thể trải nghiệm trực tiếp hoặc không cần làm như thế mà để cho robot làm.

Những công ty như Microsoft (với Kinect) hay Facebook (với Oculus VR) đã đi một bước khá thông minh khi họ đang có trong tay công nghệ nền tảng của AR cho các hãng khác xây dựng phần ứng dụng. Nếu Google cũng thành công với Google Glass và robot thì chúng ta sẽ có một sự kết hợp hoàn hảo trên nhiều lĩnh vực trong tương lai.

Nếu bạn thích sự ảo hóa vật thể, tôi xin giới thiệu thêm hai ví dụ rất hay mà có thể bạn sẽ thích:

National Geographic Augmented Reality

Nhận xét

Đăng nhận xét